उज्जैनच्या महाकालेश्वर मंदिरात भगवान शिव यांच्या शिवलिंगाची पूजा चितेच्या ताज्या भस्‍मसह पूजा केली जाते. या आरतीचे महत्त्व काय आहे ते आम्हाला जाणून घेऊया.
भगवान शंकर जितके रहस्यमय आहेत तितके साधे सरळ देखील आहेत. त्यांची जीवनशैली भोजन पोशाख आणि इतर देवतांपेक्षा पूर्णपणे वेगळे आहे. हिंदू धर्मग्रंथांमध्ये जेथे प्रत्येक देवताच्या कपड्यांचे आणि दागिन्यांचे वर्णन आढळते भगवान शिव फक्त हरणाची कातडी आणि भस्म लावतात.
मध्य प्रदेशातील उज्जैन या धार्मिक स्थळाने बांधलेले भगवान शिवचे महाकालेश्वर मंदिर याचा साक्षीदार आहे. येथे भगवान शंकराची अनेक प्रकारांची पूजा केली जाते परंतु इथे शिवच्या अघोरी स्वरूपाला सर्वाधिक महत्त्व दिले जाते.
ज्याप्रमाणे संत आणि संतांच्या शरीरात भक्ती कायम आहे त्याच प्रकारे भगवान शिवच्या शिवलिंगावर नव्याने पूजा करून भगवान शिवची आरती केली जाते आणि हे देखील त्यांच्या शोभाने केले जाते. 21 फेब्रुवारी 2020 रोजी म्हणजे आज महाशिवरात्रि आहे. अशा प्रसंगी या आरतीचे रहस्य काय आहे ते जाणून घेऊया.
महत्त्व काय आहे:-
उज्जैनच्या महाकालेश्वर मंदिरातच भगवान शंकराची आरती केली जाते. ही आरती अगदी वेगळ्या प्रकारे केली जाते. ही आरती पहाटे 4 वाजता केली जाते. ही आरती चितेच्या ताज्या राखांनी केली जाते. तथापि काही कारणांमुळे ही आरती चितेच्या अस्थीसह केली जात नाहीये.
पण पूर्वीचे लोक आयुष्यभर या आरतीसाठी नोंदणी करायचे. मृत्यूनंतर शंकराची पूजा त्यांच्या चितेच्या राखेने ह्वावी यासाठी लोक नोंदंनी केऊन ठेवत. ही आरती मंदिरातील पुजारी फक्त बंद खोलीतच करतात.
आरती दरम्यान लॉर्ड्सच्या चेंबरमध्ये कॅमेरे आहेत आरती चालू असताना खोलीबाहेर उभे असलेले भाविक ही आरती पाहतात. आरती दरम्यान भगवान शिव पूर्ण भक्तीने स्नान करतात. नंतर शिवलिंगावर भगवान शिवाचा चेहरा तयार केला जातो आणि बोर्ड उघडले जातात.
भस्माने आरती का केली जाते:-
शिव पुराणात असे सांगितले आहे की सतींनी स्वत: ला अग्नीच्या स्वाधीन केले तेव्हा भगवान शिव क्रोधित झाले आणि मृत्यूचा संदेश मिळताच त्यांनी मानसिक संतुलन गमावले. यानंतर ते आई सती यांच्या मृतदेहासह भटकू लागले. श्रीहरींनी जेव्हा भगवान शिवला पाहिले तेव्हा त्यांना जगाविषयी चिंता वाटू लागली.
तोडगा काढण्यासाठी त्यांनी माता सती यांच्या शरीराचे सुदर्शन चक्रातून अनेक भाग केले. हे भाग देशातील बर्‍याच ठिकाणी पडले आणि ते पिंड बनले. पण केवळ आईचा मृतदेहाची राखच शिवच्या हाती राहिली. भगवान शिव यांना वाटले की आईला कायमचे गमाववू लागू नये म्हणून त्यांनी मृत देहाची राख स्वताच्या अंगावर लावली.
महाकालेश्वरला कधी पोहोचायचे:-
तसे वर्षाच्या कोणत्याही वेळी आपण महाकालेश्वरला भेट देऊ शकता. परंतु या ठिकाणी श्रावण सोमवार आणि शिवरात्रि या विशेष वेळी येथे मोठे आयोजन केले जाते. श्रावण महिन्यात महाकालेश्वर मंदिर पाहायला गेले तर तुम्हाला देशाच्या कानाकोपर्यातून भाविकांची गर्दी झालेली पाहयला मिळेल.
उज्जैनला येण्यासाठी तुम्हाला फारसा त्रास सहन करावा लागत नाही. हे शहर इंदूरच्या अगदी जवळ आहे. आपणास पाहिजे असल्यास इंदूर येथून रेल्वेने किंवा टॅक्सीने येथे येऊ शकता. येथे राहण्यासाठी बरेच चांगले आणि स्वस्त दरात भक्त निवास आहेत जिथे कमी पैशात चांगली व्यवस्था केली जाते.
इथेही फिरा:-
उज्जैन हे एक धार्मिक स्थळ आहे. येथे तुम्हाला आणखी काही मंदिरे सापडतील पण येथे काल भैरव श्री मोठे गणपतीजींचे मंदिर श्री हरसिद्धि देवीचे मंदिर इत्यादी प्रसिद्ध मंदिरे आहेत. येथे कालिदेह राजवाडा आहे.
हा वाडा खूप प्राचीन आहे. लोकांना या सूर्य मंदिराचे नाव माहित आहेच. हा वाडा महंमद खिलजी यांनी 1458 मध्ये बांधला होता. मांडूच्या सुलतानाने येथे 52 कुंड बांधले. हे तलाव आजही येथे पाहिले जाऊ शकतात.
